-Adana Valisi Bahri Paşa, Ulucami’nin batısında Sanayi Mektebini yaptırdı. Okulun açılışının fotoğrafları da çekildi.
-Adana sokaklarında başıboş dolaşan çocuklar toplandı ve okula öğrenci olarak yazıldı.
-Sanayi Mektebi öğrencileri Fransa’nın Adana’yı işgali esnasında birer kuvayı milliyeci kahraman olarak vatan savunmasına da katıldılar.
Adana Valisi Bahri Paşa’nın gözünden kaçmamıştı, sokaklarda çocukların boş dolaşmaları veya köle gibi çalıştırılarak emeklerinin sömürülmesi…Şehrin nüfusu da hızla artmaya başlamıştı. Ailelerin bakamadığı sokaklara bıraktığı bu çocuklar gerekli eğitim verilmezse her türlü suça karışabilirlerdi. Onları iş ve aş sahibi yapmak gerekirdi. Vali, bu düşünceler içinde iken aklına aklına parlak bir fikir geldi. Ulucami’nin batısındaki arsa içinde “Hamidiye Sanayi Mektebi”ni açmaya karar verdi. Ve kısa zamanda düşünceleri gerçekleşti. Okulun giriş kapısı üzerine Türk bayrakları asıldı. Ve Vali okulun açılışına beyaz renkli kumaştan yapılmış elbisesi ile geldi. O’nu okulun kapısında çocuklar karşıladı. Ve Vali, “Devletimize ve milletimize hayırlara vesile olsun” diyerek açılışını yaptı. Yeni açılan okulu gezdi. Gördüğü manzara karşısında çok memnun idi. Ve o anın fotoğrafları çekildi. Vali’yi memnun eden asıl konu ise okulun öğrenci alınma tüzüğüne sokaklarda başıboş dolaşan çocukların öncelikle alınması ve meslek sahibi olmalarının sağlanması idi. Çocukların toplu halde fotoğrafı çekildi ve üzerine de: “Adana Sanayi Mektebi Şakirdanının (öğrencilerinin) duhulden mukaddem (önceki) halleri” yazıldı. Okulun kurucuları listesine Vali Bahri Paşa’nın adı “Umum Nazırı” (Fahri Başkan) olarak yazıldı. Adana’nın önde gelen zengin esnafı okul yönetiminde görev aldı. Okulda marangoz ustası, tesviyeci, tornacı, ocakcı, arabacı,terzi ustası, kunduracı mesleklerinde yetiştirilmek üzere 81 öğrenci alındı. Bunların 15’i de gayrımüslim (Ermeni) idi. Ve Adana eğitim tarihinde Sanayi Mektebi’nin açılış tarihi 1900 yılı olarak deftere yazıldı.
….
Ve aradan yıllar geçti. 1918 yılı aralık ayı ortalarında Adana Fransız işgaline uğramıştı. İşgal kumandanlığı öncelikle okullarda Türk bayrağının indirilmesi emrini verdi. Sessiz ve kendi halinde sokak çocuklarına öncelik tanıyarak hayata hazırlayan okulun müdürü, öğretmen ve öğrencileri bu durumdan rahatsız oldular. Okulun bahçesinde toplandılar. En ön sırada öğrenciler oturdu. Ve arka tarafta öğretmenler yer aldı. Sıranın en arkasında da üzerinde Osmanlı tuğrası ve yazılar bulunan bez afiş asıldı. İki öğrenci elleriyle bir yazıyı gösteriyordu: “Düşmanı silahımdan ziyade san’atımla ezerim”!... Bu sözlerde derin mesajlar vardı. Bilgi beceri sahibi olmak için okulda eğitim alan çocuklar aynı zamanda yeri geldiğinde hayatlarını ortaya koyacak vatansever olarak yetiştirilmişlerdi. Düşman işgali günlerinde her türlü silahın yapımı tamiri, arabaların çalıştırılması, elbiselerin dikilmesi gibi beceri isteyen işleri onlar yapıyordu. “San’at” sözcüğü akıl ve bilgi tecrübe ile bir işi en şekilde başarmak anlamına geliyordu.
Bahri Paşa’nın yıllar öncesi sokaklardan toplayarak Sanayi Mektebine alınmasını sağladığı çocuklar Adana’nın en karanlık günlerinde vatan mücadelesinde birer umut olmuşlardı. Onların fedakarlığı ve kuvayı milliye saflarında verimleri mücadele için sadece “isimsiz kahramanlar” demek yerinde olur! “Dünyada eseri olmayanın yerinde yeller eser” derler ya!... Bahri Paşa on yıl kadar Adana’da Valilik yapmıştı ama en çok da sokak çocukları için açtığı Sanayi Mektebi ile hatırlandı.
Kaynak: Cezmi Yurtsever,” Çukurova Tarihi” kitabından ve www.cezmiyurtsever.com
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder